Η ελληνική οικονομία αποδεικνύεται ανθεκτική στο αυξανόμενο κόστος χρηματοδότησης και στις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ευρώπη, σημειώνει σε ανάλυσή της η ΒΝP Paribas.
Όπως σημειώνει, η Ελλάδα αναμένεται να σημειώσει οικονομική ανάπτυξη και πάλι πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης το 2024. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,0% το 2023 και κατά 0,7% το α’ τρίμηνο του 2024 συγκριτικά με το προηγούμενο, χάρη στην ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Με εξαίρεση τα ακίνητα, οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν εξασθενήσει και τροφοδοτούν την αύξηση της αγοραστικής δύναμης, η οποία, με την αύξηση της απασχόλησης, στηρίζει την ιδιωτική κατανάλωση, η βαρύτητα της οποίας στο ΑΕΠ έφτασε σε νέο ρεκόρ το α΄ τρίμηνο του 2024 (76,9%), αναφέρει η BNP Paribas.
Οι σημαντικότερες εξελίξεις
Λόγω του μεγέθους της και της εξάρτησής της από την εξωτερική αγορά, η χώρα παραμένει ωστόσο πολύ εκτεθειμένη στις οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη, καθώς και στην αγορά ενέργειας και ιδίως στο πετρέλαιο. Το 2024 θα σηματοδοτήσει ένα συμβολικό ορόσημο στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από πολλές απόψεις. Η έγκριση, στις 5 Ιουνίου, από την ΕΚΤ του αιτήματος των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας να προχωρήσουν στην καταβολή μερισμάτων μετά από δεκαέξι χρόνια αποτελεί την πρώτη σημαντική εξέλιξη.
Το τρέχον έτος αναμένεται επίσης να σηματοδοτήσει το σημείο στο οποίο οι τιμές των ακινήτων θα ξεπεράσουν τα υψηλά του 2008. Αυτό συμβαίνει ήδη στην ελληνική πρωτεύουσα, όπου οι τιμές ξεπέρασαν αυτό το επίπεδο το πρώτο τρίμηνο του 2024. Ο εθνικός δείκτης εξακολουθεί να είναι 3,5% χαμηλότερος, αλλά με την αύξηση των τιμών στη χώρα να παραμένει πολύ ισχυρή (+10,8% σε ετήσια βάση το α’ τρίμηνο), αναμένεται επίσης να φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ μέχρι το τέλος του έτους.
Παρόλο που αυτή η εξέλιξη κρύβει κινδύνους, επιδεινώνοντας τα προβλήματα πρόσβασης σε κατοικίες, καταδεικνύει την αναπτυξιακή φάση που βιώνει σήμερα η χώρα. Επίσης, επειδή η ελληνική οικονομία βγήκε από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους πολύ αργά (2016), βρίσκεται σε έναν λιγότερο προχωρημένο οικονομικό κύκλο από ό,τι οι περισσότερες άλλες χώρες της ευρωζώνης και, ως εκ τούτου, επωφελείται από μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης, σημειώνει η BNP Paribas.
Η απασχόληση αυξήθηκε σε 4.300.000 τον Απρίλιο για πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο του 2009 και το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 10,8%.
Ευρωπαϊκοί πόροι
Οι μοχλοί στήριξης της οικονομίας παραμένουν επίσης σημαντικοί: Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που χορηγείται στη χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) εξακολουθεί να είναι άφθονη και θα πρέπει, μακροπρόθεσμα, να στηρίξει τις επενδύσεις.
Στις 14 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε επί της αρχής για την καταβολή μιας τέταρτης δόσης δανείων ύψους 2,3 δισ. ευρώ, ενώ οι ελληνικές αρχές είχαν επισημοποιήσει, λίγες ημέρες νωρίτερα, την αίτηση προς την Επιτροπή για την αποδέσμευση μιας τέταρτης δόσης επιδοτήσεων ύψους 998,6 εκατ. ευρώ. Συμπεριλαμβανομένων αυτών των πληρωμών, οι οποίες αναμένεται να συμβούν έως το τέλος του 2024, αυτό θα ανεβάσει τις τρέχουσες πληρωμές του TAA προς την Ελλάδα σε 18,2 δισ. ευρώ (8,6 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις και 9,6 δισ. ευρώ σε δάνεια, συμπεριλαμβανομένης της προχρηματοδότησης), δηλαδή περίπου στο ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού που έχει διατεθεί στη χώρα (36 δισ. ευρώ).
Δημόσια οικονομικά
Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη ανάκαμψη των δημόσιων οικονομικών το 2023 προσφέρει δημοσιονομικά περιθώρια στην κεντροδεξιά κυβέρνηση, της οποίας κύριος στόχος παραμένει, σε αυτό το στάδιο, η μείωση του χρέους της χώρας. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να αποπληρώσει πρόωρα, 8 δισ. ευρώ χρέους που συνήφθη μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος βοήθειας στην αρχή της οικονομικής κρίσης.
Έχει επίσης θέσει ως στόχο τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 2,1% του ΑΕΠ το 2024 και το 2025, το οποίο φαίνεται εφικτό, δεδομένων των καλών αποτελεσμάτων που καταγράφηκαν το 2023, ακόμη και αν η επιβράδυνση του πληθωρισμού θα επιβραδύνει τα φορολογικά έσοδα: το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε το 1,9% του ΑΕΠ (έναντι 0% το 2022), ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε στο -1,6% (μετά από -2,5% το 2022). Ο λόγος του δημόσιου χρέους μειώθηκε κατά 9 μονάδες του ΑΕΠ στο 161,9% το 2023 και αναμένεται να μειωθεί και πάλι σημαντικά το 2024. Η συγκρατημένη διαφορά μεταξύ των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων και του γερμανικών, παρά τη μεταβλητότητα της αγοράς μετά τις ευρωεκλογές και τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης στη Γαλλία, είναι μια αρκετά σαφής ένδειξη ότι το ασφάλιστρο κινδύνου που συνδέεται με το ελληνικό δημόσιο χρέος έχει μειωθεί.
Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας του σημερινού πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, του οποίου η δημοτικότητα έχει μειωθεί μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023, κατάφερε ωστόσο να κερδίσει τις ευρωεκλογές, με ποσοστό 28,3%, έναντι 14,9% του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ και 12,8% του κεντροαριστερού ΠΑΣΟΚ. Τα αποτελέσματα αυτά, τα οποία ήταν χειρότερα από τα αναμενόμενα για το κυβερνών κόμμα, οδήγησαν τον Μητσοτάκη να προχωρήσει στις 14 Ιουνίου σε ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου (ιδίως του υπουργού Εσωτερικών, Απασχόλησης, Μετανάστευσης και του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων), αν και ορισμένοι υπουργοί σε θέσεις-κλειδιά παρέμειναν στη θέση τους (Οικονομικών, Εξωτερικών, Άμυνας), καταλήγει η BNP Paribas.
