Η άνοδος της ακροδεξιάς στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που ανάγκασαν μεταξύ άλλων τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, επαναφέρουν στο επίκεντρο τους πολιτικούς κινδύνους στην Ευρώπη, τους οποίους οι χρηματοπιστωτικές αγορές είχαν αφήσει σε δεύτερη μοίρα.
Το ευρώ, οι γαλλικές μετοχές και το κρατικό χρέος υπέστησαν πλήγμα, καθώς οι επενδυτές αξιολογούσαν κατά πόσον η ακροδεξιά μπορεί να επαναλάβει την επιτυχία της στις γαλλικές εκλογές και πόσο μεγάλη επιρροή μπορούν να έχουν τα ακροδεξιά κόμματα στο νέο εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Η περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση θα επιβραδυνθεί αντί να επιταχυνθεί», δήλωσε ο Κάρστεν Μπρζέσκι, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικών της ING, αναφερόμενος στη δεξιά στροφή της Ε.Ε.
Ακολουθούν πέντε βασικά ερωτήματα για τις αγορές τα οποία θέτει το Reuters:
Τι σημαίνουν οι πρόωρες γαλλικές εκλογές;
Οι γαλλικές μετοχές επηρεάστηκαν αρνητικά από την αιφνιδιαστική απόφαση του Μακρόν, η οποία έλαβε χώρα μετά από μια συντριπτική ήττα από τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό (RN) της Μαρίν Λεπέν στις κάλπες των ευρωεκλογών.
Οι κορυφαίοι δανειστές BNP Paribas και Societe Generale υποχώρησαν έως και 8% τη Δευτέρα. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής στρατηγικής μετοχών της Barclays, Εμάνουελ Σάου, αναμένει ότι οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος της αβεβαιότητας. Ένας άλλος φόβος είναι πως τα κόμματα αυτά θα μπορούσαν να προωθήσουν έναν νέο τραπεζικό φόρο ο οποίος θα προκαλέσει προβλήματα.
Τα γαλλικά κρατικά ομόλογα θα μπορούσαν επίσης να επηρεαστούν αρνητικά. Οι μεγάλοι επενδυτές τα έχουν ήδη αποφύγει δεδομένου του υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος στην περιοχή. Η S&P, για παράδειγμα, μείωσε πρόσφατα την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας.
Ο κίνδυνος είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης που είναι λιγότερο πιθανό να συμμορφωθεί με τους κανόνες της Ε.Ε. σχετικά με τον έλεγχο των ελλειμμάτων, σύμφωνα με την Deutsche Bank.
Το spread των 10ετών ομολόγων Γαλλίας-Γερμανίας ήταν 7 μονάδες βάσης μεγαλύτερο τη Δευτέρα στις 55 μονάδες βάσης, αλλά παραμένει πολύ κάτω από τις 80 μονάδες βάσης που είχε φτάσει το 2017, όταν η Λεπέν είχε δεσμευτεί να εγκαταλείψει το ευρώ.
«Αναμένουμε κάποια υποαπόδοση των γαλλικών περιουσιακών στοιχείων και κατ’ επέκταση, κάποια υποαπόδοση των ευρωπαϊκών περιουσιακών στοιχείων, επειδή αυτό προσθέτει ένα μικρό ευρωπαϊκό ασφάλιστρο κινδύνου», δήλωσε ο επικεφαλής επενδύσεων της BlueBay Asset Management, Μαρκ Ντάουντινγκ.
Ο ίδιος έχει υποεπενδεδυμένη θέση στο γαλλικό χρέος και δήλωσε ότι το spread της Γαλλίας θα μπορούσε να διευρυνθεί σε πάνω από 70 μονάδες βάσης σε περίπτωση νίκης της ακροδεξιάς στις εκλογές.
Πόσο απειλείται η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Ε.Ε. έκανε πρωτοφανή βήματα προς μια δημοσιονομική ένωση με ένα ταμείο ανάκαμψης ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, με τη Γαλλία να αποτελεί βασικό παράγοντα για την πραγματοποίησή του.
Μια μετατόπιση προς τα δεξιά στη χώρα και πέραν αυτής μπορεί να αποδυναμώσει την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Το ασφάλιστρο κινδύνου για τα ομόλογα που εκδίδει η Ιταλία, βασική δικαιούχος του προγράμματος ανάκαμψης από την πανδημία, διευρύνθηκε τη Δευτέρα αλλά παραμένει σε λογικά πλαίσια.
Μακροπρόθεσμα, οι μειωμένες προοπτικές για προγράμματα παρόμοια με το ταμείο ανάκαμψης θα συνεπάγονται υψηλότερο ασφάλιστρο διαρθρωτικού κινδύνου στα ομόλογα των χωρών της Ένωσης με υψηλό χρέος, εκτιμούν οι αναλυτές της Citi.
Τί θα γίνει με το πρόγραμμα για την κλιματική αλλαγή;
Οι Πράσινοι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους χαμένους των εκλογών της Ε.Ε. Η μετατόπιση προς τα δεξιά είναι απίθανο να αναιρέσει τις υφιστάμενες πολιτικές για το κλίμα, αλλά θα μπορούσε να καταστήσει δυσκολότερη την έγκριση νέων και να προσθέσει «παραθυράκια» για την αποδυνάμωση νόμων που πρόκειται να αναθεωρηθούν.
«Θα μπορούσαμε να δούμε μια μικρή πίεση σε θέματα όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και κάποια ανακούφιση για τομείς όπως η ενέργεια», δήλωσε ο Σάου της Barclays.
Σκληρότερη στάση στο εμπόριο;
Η Κομισιόν, η οποία είναι η εκτελεστική εξουσία της Ε.Ε., είναι απίθανο να αλλάξει από την τρέχουσα κεντρώα σύνθεσή της. Σημειωτέον πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αυτή η οποία επιβάλλει τα μέτρα προστασίας του εμπορίου και όχι το ευρωκοινοβούλιο.
Παρ’ όλα αυτά, η μετατόπιση του κοινοβουλίου προς τα δεξιά θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο, τη στιγμή που η Ε.Ε. σχεδιάζει ήδη να επιβάλει δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.
«Η πολιτική κίνηση προς τα δεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το αποτέλεσμα των νέων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία θα οδηγήσουν αναμφίβολα σε περισσότερα εμπορικά εμπόδια μεταξύ της Ε.Ε. και της Κίνας», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank, Γιόεργκ Κρέιμερ.
Οποιαδήποτε εμπορικά αντίποινα θα πλήξουν τις ευρωπαϊκές μετοχές αυτοκινήτων, οι οποίες φέτος σημείωσαν άνοδο 4% έναντι αντίστοιχης ανόδου 8,5% στην ευρύτερη αγορά.
Ως ανταπάντηση, η Κίνα θα μπορούσε επίσης να βάλει στο στόχαστρο τα ευρωπαϊκά γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρασί και τα ανταλλακτικά αεροσκαφών μεταξύ άλλων, προσέθεσε ο Κρέιμερ.
Τί θα γίνει με τις αμυντικές δαπάνες;
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η πίεση στην Ευρώπη να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες έχει ενισχυθεί.
Ενώ τα κράτη-μέλη είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνα για τις αμυντικές δαπάνες τους, σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων που συμμετείχαν σε πρόσφατη δημοσκόπηση της Citi αναμένουν περαιτέρω κοινή χρηματοδότηση της Ε.Ε. για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως η άμυνα. Η Ένωση έχει επίσης θέσει επί τάπητος την ιδέα ενός νέου αμυντικού ταμείου ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Οποιαδήποτε ακροδεξιά αντίθεση στην περαιτέρω δημοσιονομική ολοκλήρωση θα μπορούσε να περιορίσει τις ελπίδες για ενίσχυση της άμυνας.
Υπάρχει, επίσης, αβεβαιότητα σχετικά με το τι θα σημαίνει τελικά η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη όσον αφορά την υποστήριξη της Ουκρανίας, καθώς οι αγορές περιδινίζονται σε μία καταιγίδα γεωπολιτικών κινδύνων.
